Schrik en Afschuw zijn acties die angst, gevaar en vernieling creëren, die niet te begrijpen zijn voor verreweg de meeste mensen, specifieke elementen/sectoren van de bedreigde samenleving, of van hun leiders. De natuur, in de vorm van tornado's, orkanen, aardbevingen, overstromingen, ongecontroleerde branden, hongersnood en epidemieën, kan situaties van Schrik en Afschuw veroorzaken. (Shock and Awe are actions that create fears, dangers, and destruction that are incomprehensible to the people at large, specific elements/sectors of the threat society, or the leadership. Nature in the form of tornadoes, hurricanes, earthquakes, floods, uncontrolled fires, famine, and disease can engender Shock and Awe.)De gedachtengang achter deze theorie is ook duidelijk te herkennen in de manier waarop omgegaan is met New Orleans, nadat deze stad getroffen was door de orkaan Katrina. Zo liet het al vele termijnen zittende Republikeinse Congreslid Richard Baker op 9 september 2005 in de Wall Street Journal weten: "Eindelijk hebben we de sociale woningen in New Orleans opgeruimd. Wij kregen het niet voor elkaar, maar God wel." Geschrokken van de reacties, corrigeerde hij het betreffende citaat een beetje, zonder te beseffen dat hij daarmee zijn bedoelingen alleen maar duidelijker maakte "Wat ik me herinner bedoeld te hebben was dat 'we al tientallen jaren aan het proberen zijn om de sociale woningen in New Orleans op te ruimen om zo fatsoenlijke huisvesting te bieden aan de bewoners, en nu lijkt het alsof God ons daar eindelijk toe dwingt'." (Washington Post, 10 september 2005).
Een artikel in Guardian van 28 augustus 2008, maakt duidelijk waarnaar Baker verwees: van de zwarte bevolking (arme) van New Orleans was nog maar 43% teruggekeerd naar de stad, tegenover 64% van de witte bevolking.
Iets soortgelijks gebeurt nu met Griekenland. In het mei-nummer van De Socialist legt Maina van der Zwan (*) uit dat het niet de schuld van 'de Grieken' is dat ze nu in de problemen zitten:
"Exporterende landen zoals Duitsland en Nederland hebben [...] enorm geprofiteerd van de deelname van zwakkere economieën aan de euro. Die werden bewust aan boord getrokken omdat deze door de paraplu van de euro goedkoop konden lenen en zo een groeiende afzetmarkt vormden voor de sterkere economieën.Door voor steun te kiezen krijgen de Europese landen nog meer begrotingsproblemen, waarvoor de enige 'rationele' oplossing (vanuit kapitalistisch oogpunt) is...
Daarom kon Duitsland rond 2004 uitgroeien tot de grootste exporteur ter wereld. Tweederde van zijn export gaat naar de eurozone. Maar net zoals China financierde Duitsland een groot deel van zijn export met leningen aan de importeurs. De instabiliteit die dit creëerde kon in tijden van groei verhuld blijven, maar nu een crisis is uitgebroken wordt de structurele broosheid van de eurozone genadeloos blootgelegd.
[...] De zwakste schakels worden nu door de kapitaalmarkten en het IMF gedisciplineerd. [...] Het plaatst de sterke staten voor een dilemma. Griekenland economisch laten imploderen betekent niet alleen een klap voor Europese banken en de euro, maar riskeert een domino-effect en het uiteenvallen van de monetaire unie. Griekenland steunen betekent dat er tientallen miljarden naar de schuldeisers gaan, die daardoor aangemoedigd worden in hun afperspraktijken."
"...het versterken van de concurrentiepositie. Dat betekent snijden in sociale voorzieningen, het verhogen van de arbeidsproductiviteit, lonen matigen en meer exporteren. Het is een logica waarin gewone mensen per definitie inleveren. Bazen, politici en speculanten profiteren."Zijn de kapitalistische (neoliberale) economen zo slecht dat ze deze gang van zaken niet konden voorspellen? Of zijn ze zo pervers dat ze alleen aan de belangen van de "bazen, politici en speculanten" gedacht hebben? Ik raak er steeds meer van overtuigd dat het tweede het geval is... In Nederland en in veel andere EU-lidstaten zien we de gevolgen van het neoliberale beleid (privatisering, afbraak van de sociale zekerheid en de zorg, enz.) en het feit dat de kosten van de door banken, investeerders en speculanten (nu zelfs tegen de euro! - zie Het Parool van gisteren) veroorzaakte economische crisis ook weer op de arbeidersklasse wordt afgewenteld, geeft aan wie in deze kapitalistische 'niet-samen'leving belangrijk geacht worden...
Men kan zich afvragen in hoeverre de huidige problemen bewust gepland zijn door neoliberale think tanks, net zoals de inval in Irak ook gebaseerd was op moedwillig bij elkaar gelogen kletskoek. Mensenlevens tellen niet voor de toepassing van de Shock and Awe-taktiek, die uiteindelijk alleen dient om de hele wereld ondergeschikt te maken aan het neoliberale wereldrijk, dat natuurlijk vanuit Washington bestuurd moet worden.
De Griekse president gaf enkele dagen geleden aan dat "het land was aangekomen aan de rand van de afgrond". Hij voegde daaraan toe dat wij het "in de hand hebben of we de sprong in het vacuüm maken" (La Vanguardia, 5 mei 2010), waarbij het mij niet duidelijk is of hij daarmee verwees naar de eisen van het IMF, of een populistische verwijzing maakte naar de drie een gewelddadige protestactie omgekomen burgers (maar: hoeveel doden zullen het gevolg zijn van de bezuinigingsmaatregelen?). Acceptatie van de, inmiddels door het Griekse parlement aangenomen, (Trouw, 6 mei 2010), bezuinigingsmaatregelen komt inderdaad neer op een sprong in een duistere afgrond...
(*) het betreffende artikel staat (nog) niet on-line, maar voor € 15 heb je al een jaarabonnement (voor € 3,00 een proefabonnement van drie nummers).
Tot dit artikel ben ik geïnspireerd door Naomi Klein's The Shock Doctrine - The Rise of Disaster Capitalism uit 2007, in het Nederlands gepubliceerd onder de titel: De shockdoctine - de opkomst van rampenkapitalisme.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten