zaterdag 5 september 2009

Welk inkomen verdient iemand?

Een artikel in het septembernummer van het blad Platform A van ABVAKABO FNV begint met de zin "Dat een directeur meer verdient dan zijn scretaresse, is logisch." Dat is, wordt verder in het artikel uitgelegd, omdat "zijn werk [...] zwaarder [is], hij [...] meer verantwoordelijkheden [heeft], hij [...] hoger opgeleid [is] en hij [...] leiding geeft".

Ik ken inderdaad maar weinig mensen die het met deze redenering in grote lijnen niet eens zijn, ook al kent iedereen wel directeuren die géén leiding geven, die helemaal niet hoger opgeleid zijn, die misschien wel verantwoordelijkheden hebben, maar die niet nemen en talloze directeuren die helemaal geen zwaar werk hebben.

De huidige crisistijd, die mede ontstaan is door wanbeleid van directeuren, lijkt mij dan ook een uitmuntend tijdstip om het hele beloningenstelsel eens op de schop te nemen en de zaak eens van een heel andere kant te bekijken en te beginnen met de vraag of het redelijk is dat de ene mens meer kans heeft op een gelukkig leven zonder armoede dan de ander. Objectief gezien is daarop maar één antwoord mogelijk: iedereen heeft in principe evenveel recht op geluk, en het is bij voorbaat onredelijk en onrechtvaardig om te accepteren dat de welvaart ongelijkmatig verdeeld wordt. Op grond van dat uitgangspunt zou dus iedereen recht moeten hebben op eenzelfde inkomen.

Een directeur, een arts, een notaris kunnen dan wel meer verantwoordelijkheden hebben dan een secretaresse, een verpleegster of een postbezorger, maar waarom worden er dan zo veel secretaresses ontslagen en naar verhouding zo weinig directeuren, waarom worden verpleegsters ontslagen bij medische vergissingen en moeten artsen het wel héél erg bont maken voordat ze meer krijgen dan een berisping, waarom worden verzorgenden ontslagen bij een patiënt die brandwonden oploopt door te heet badwater, terwijl het niet hún schuld is dat de werkdruk te hoog is? In feite is iedereen even belangrijk: het kleinste losgetrilde schroefje kan een heel ruimtestation in duizend stukken uiteen laten vallen en een slordige vuilnisman kan een hele wijk besmetten met asbest, maar ook (althans volgens de anti-terrorisme-club van het Nederlandse régime) beschermen door tijdig een bom in een vuilnisbak te ontdekken. Kortom, de een kan niet zonder de ander.

En die directeur die hoger opgeleid is? Tja, die heeft nog een aantal jaren kunnen studeren, gedeeltelijk voor rekening van de gemeenschap, terwijl de ongeschoolde arbeider vanaf zijn 16e bezig was met het ruïneren van zijn gezondheid door zwaar werk (laten we eerlijk zijn: het werk van een ongeschoolde arbeider is heel wat zwaarder dan dat van een directeur, die misschien af en toe wat papieren moet meenemen).
Bovendien, in hoeverre heeft de minder geschoolde arbeider zijn geringere opleiding aan zichzelf te wijten? Moet hij er misschien voor gestraft worden dat hij minder intelligent is dan de directeur, of dat hij niet uit een milieu komt waar het vanzelfsprekend is dat zoon de titel en de baan van zijn vader erft (denk maar aan het anachronistische koningschap, waarbij intelligentie niet van belang is voor de erfopvolging). Of sterker nog, dat hij uit een milieu komt, waar de ouders aan het einde van de leerplicht vinden dat hun kind nu wel eens geld mag gaan verdienen?

Daarnaast heeft die directeur, als het een beetje goed is, heel wat meer plezier en bevrediging van zijn werk, dan iemand die bijv. dag in dag uit schroefjes staat te draaien aan de lopende band, of bij regen en wind vuilnis tussen de struiken in een park bij elkaar staat te rapen. Bovendien kan die directeur het zich permitteren zijn werktijd te flexibiliseren en thuis te werken - waarbij ik me niet eens afvraag of er wel iemand controleert wat voor werk die directeur thuis uitvoert.

En als je de zaken van die kant bekijkt, is het geweldig onrechtvaardig dat een directeur meer verdient dan een secretaresse. Ik ga er hierbij maar van uit dat de beginvraag beoogt te vragen op hoeveel inkomen de directeur recht heeft en niet hoeveel hij bij elkaar graait, want dat zou een heel andere discussie vereisen.

Rechtvaardig zou derhalve zijn dat iedereen recht heeft op eenzelfde inkomen, laten we gemakshalve zeggen op eenzelfde uurloon. Heeft iemand meer geld nodig, bijv. voor een dure hobby, dan zit er niets anders op dan meer dan het gemiddelde aantal uren te werken. En kan iemand toe met minder geld, dan kan die part-time gaan werken.

Aangezien statistisch vastgesteld kan worden wat de gemiddelde levensverwachting is bij een bepaald soort werk, kan ook berekend worden of iemand recht heeft op een toeslag op het uurloon. Iemand die statistisch gezien 20% korter leeft, heeft dan recht op een toeslag van 20%.

We mogen er -hopelijk- van uitgaan dat er bij de vakbonden en de al dan niet echt linkse partijen mensen zitten die dit systeem uit kunnen werken. Het zou een mooie gelegenheid zijn om van Nederland het modelland ('gidsland') te maken dat het volgens sommigen nog steeds is. Vanaf volgend jaar zou het, volgens sommige optimisten, weer beter moeten gaan met de economie. Het zou mooi zijn als we dan met een heel nieuw beloningssysteem zouden kunnen beginnen...

Geen opmerkingen: