donderdag 15 november 2007

¡Viva la república!

Nadat de fascistische dictator Franco eindelijk in 1975 eindelijk verdween (helaas -voor deze ene keer- bestaat er niks van wat alle heilige sprookjesboeken ons proberen wijs te maken, want anders was ik ervan overtuigd dat hij nog steeds lekker lag te branden in de hel), braken er voor Spanje betere tijden aan. In 1976 was ik in Barcelona aanwezig bij de eerste anarchistische manifestatie na de Spaanse burgeroorlog en in het algemeen waagde de Spaanse overheid de eerste stapjes op het pad van de democratie. Dat dat een moeilijk pad is, kunnen we overal ter wereld zien in landen die als 'democratieën' beschouwd (zouden willen) worden.

Dat die weg naar de democratie gevolgd werd onder leiding van Juan Carlos, afstammeling van de vroegere monarchie, deerde op dat moment niet zo. Het feit dat politieke partijen toegestaan werden (ook al werden ze dan in het begin 'asociaciones políticas' genoemd) was op dat moment belangrijker dan het gegeven dat Juan Carlos door de verdwenen dictator was aangewezen als koning.


Zijn houding tijdens de bijna operette-achtige poging tot staatsgreep op 23 februari 1981 van luitenant-kolonel Antonio Tejero bracht hem veel goodwill, al had ik zelfs ook op dat moment al mijn twijfels of het geen PR-stunt was, ondanks dat ik toen nog niet zo achterdochtig jegens politici was als nu.

Wat doet hij echter verder? Hij reist wat rond, verkoopt links en rechts wat gemeenplaatsen, is aanwezig bij de doop van zijn kleinkinderen en zit vooral op rozen, op handen gedragen door een groot deel van de massa's binnen en buiten Spanje. Verder worden hij en zijn familie als onschendbaar beschouwd en toen op 18 juli dit jaar het satirische weekblad
El jueves op de omslag reageerde op een voorstel om ouders voor elk nieuwgeboren kind een uitkering van € 2.500 te geven (Kroonprins: "Stel je voor: als je zwanger wordt, is dit de eerste keer in mijn leven dat ik iets gedaan heb dat op werken lijkt!") werd de hele oplage in beslag genomen, terwijl men in Spanje doorgaans niet al te kneuterig is. Het is trouwens niet veel anders dan in NL, waar de overheid niet moeilijk doet over kindertjes op een pedofielensite, behalve als het "prinsesjes" zijn; terwijl men diezelfde "prinsesjes" niet storend vindt op een site van neonazi's...

Dat Juan Carlos ook maar een gewoon mens is, heeft hij afgelopen zaterdag in Venezuela laten merken. Door president Hugo Chávez geconfronteerd met het gegeven dat de Spaanse ambassadeur (tenslotte officieel vertegenwoordiger van de Spaanse overheid, en dus indertijd van het régime van de post-fascistische José María Aznar) er geen doekjes om wond dat het hem verheugde toen Chávez in 2002 was afgezet door een staatsgreep -ook al mislukte die gelukkig dankzij de steun van het Venezolaanse volk-, reageerde hij op de kwalificatie van Aznar als fascist met: "¿Por qué no te callas?" ("Waarom houd je je mond niet?" - en niet "waffel", zoals ik in de Nederlandse pers gezien heb). Nog afgezien van het feit dat de opmerking misplaatst was (hij had ofwel zijn verontschuldigingen moeten aanbieden voor het schofterige optreden van de ambassadeur, dan wel moeten zeggen dat hij het op dat moment niet wilde hebben over de geaardheid van Aznar), was hij bovendien bijzonder ondiplomatiek door het gebruik van de tweede persoon enkelvoud ('je') in plaats van de hier protocolair vereiste u-vorm ("¿Por qué no se calla usted?").

Zoals de Nicaraguaanse president Daniel Ortega later zei: "De Spaanse broeders moeten leren discussiëren en ze moeten begrijpen dat de tijd van de hoogheden, van de koningen, verleden tijd is. Wij zijn geen onderdanen meer van welke koning dan ook." (
El Universal van gisteren)

Het doet me overigens deugd dat een van mijn favoriete artiesten (zanger/schrijver Joan Manuel Serrat) in een interview op de Venezonaalse TV-zender ook zijn verbazing heeft uitgesproken over de reactie van Juan Carlos, al houdt hij zich verder wel op de vlakte: "Het heeft me verbaasd. De koning is altijd een evenwichtig persoon, bemiddelend, sympathiek en aangenaam". (
El Universal van vandaag)

Voor wie Spaans begrijpt, wil ik nog verwijzen naar de site van Kaosenlared, waar dinsdag onder de titel
Carlos, Juan Carlos y el fascismo een commentaar op de hele commotie gepubliceerd is. De tekening rechts is afkomstig uit dat artikel. De tekst betekent: "En jij... waarom houd jij je mond niet?"

Persoonlijk zou ik me -en niet alleen voor wat betreft Spanje, maar voor alle monarchieën, hoe democratisch ze zich ook willen voordoen- graag willen aansluiten bij de mening van Daniel Ortega: de tijd van de koningen is voorbij, en het wordt tijd dat de onderdanen dat ook eens begrijpen!

Geen opmerkingen: