Blijkens een berichtje op NOS Teletekst geeft het College Bescherming Persoonsgegevens te kennen dat het niet gewenst is dat op de t.z.t. in te voeren OV-chipkaart persoonlijke gegevens van de gebruikers geregistreerd worden, zoals de vervoersbedrijven willen.
Het College heeft natuurlijk groot gelijk, want tenslotte hoeft alleen maar duidelijk te zijn dat de reiziger betaalt voor zijn reis en niet wie hij is. Toch zou het me niets verwonderen wanneer de paranoïde overheid tóch toestemming zal geven voor het registreren van deze gegevens - en er daarbij tevens de verplichting aan verbindt dat de vervoersbedrijven alle gegevens over het reisgedrag van de gebruikers gedurende bijv. twee jaar moeten bewaren. Misschien kunnen ze zo immers wel eens ooit achteraf een mogelijk verband aantonen met misdaden...
1 opmerking:
ov-chipkaart en dubbele standaards
Buiten dat het absurd is, dat een vervoersbewijs persoonlijke gegevens bevat, vielen mij bij bestudering van de materie nog wat dingen op die het invoeren van de ov-chipkaart tot een slechte zaak maken. Het is een lang verhaal geworden, maar desondanks is het niet volledig, omdat een aantal zaken nergens helder gemaakt worden en enkel in vage termen omschreven. Op verschillende plekken worden wel de goede vragen gesteld, maar de antwoorden gaan niet op de vraag in. De consequentie is, dat ik mij dus kan vergissen, omdat ik gebrekkige gegevens moet interpreteren. Dat zij me vergeven, hoewel ik vermoed dat de realiteit op een aantal punten erger zal uitpakken dan wat ik hieronder meld.
Er wordt vooral melding gemaakt van de voordelen van het invoeren van de ov-chipkaart, zoals het feit dat je buiten die kaart geen ander vervoersbewijs nodig voor trein, bus, tram of trolley. Waarom zijn de trein-taxi en de gewone taxi niet aan dat lijstje toegevoegd, of de mogelijkheid om op het station een fiets of een bagagekluis te huren.
Vervoersbedrijven zijn niet verplicht om mee te doen aan de ov-chipkaart, maar het wordt volgens de plannen wel het enige 'betaalmiddel' in het openbaar vervoer. Worden 'dissidente' bedrijven opgeheven of zo? Bovendien mogen de vervoersbedrijven elk een eigen versie van de ov-chipkaart aanbieden. Dat lijkt me handig in verband met standaardisatie (het is natuurlijk alleen maar bedoeld om ons niet in verwarring te brengen).
Er zou nauwelijks iets veranderen in de tarieven, alleen ... zelfs de Tweede Kamer was daar niet op voorhand zeker van, zij vond het nodig de betreffende minister daar een paar weken geleden nog eens nadrukkelijk op te wijzen.
Naast die mogelijk nauwelijks veranderde tarieven moeten reizigers toch rekening houden met een (on)behoorlijk veranderd kostenplaatje.
Laat ik wat voorbeelden geven:
[1] Vóór er zelfs maar sprake kan zijn van vervoerd worden: de aanschafkosten van de ov-chipkaart zijn 7,50 euro (weliswaar slechts eenmalig, maar zelfs als dat een borg was, zoals de Consumentenbond ooit voorstelde, zou ik dat teveel vinden), en bij beschadiging (de beste kaart gaat zo'n vier jaar mee, gemiddeld), verlies of diefstal wordt je (uiteraard weer eenmalig) 7,50 euro in rekening gebracht, dus dat is een stevige en voortdurende bron van inkomsten (voor Rotterdammers geldt nu een apart tarief van 'slechts' 1,50 euro), en al wat we ervoor terug krijgen is nog een stuk plastic om ons mee in de gaten te houden (is het misschien een idee om het ding maar gewoon in het paspoort of rijbewijs mee te bakken, dan hoeft er ook niet zo schutterig omgegaan te worden met de privacy-'bescherming').
[2] Met korting meereizen op de voordeel-urenkaart van een ander bestaat niet meer, want iedereen (ook een kind dus) moet een eigen vervoersbewijs hebben, mijn drie voormalige meereizers dienen dus op hun ov-chipkaart zelf een korting-abonnement aan te schaffen om met korting te kunnen reizen (onkostenpostje van 55 euro per persoon = 165 euro per jaar).
[3] Overstappen bij bus of tram was binnen een bepaalde tijd (45 minuten) mogelijk zonder opnieuw afstempelen (dus zonder alweer zo'n 'basisstrip', zeg maar vastgelegde winst, dat heet nu 'vaste voet'), en omdat een bus of tram vertraagd kon zijn (niet echt uitzonderlijk) werd er redelijk soepel met die overstaptermijn omgegaan, nu betaal je weliswaar niet meer in zones maar in vervoerde kilometers, maar de klok is onverbiddelijk (buiten dat je langer in de regen staat dan volgens de dienstregeling zou moeten, mag je ook nog een keer extra het 'starttarief' betalen), bovendien is de overstaptijd teruggebracht tot 35 minuten.
[4] Als er iets mis is met de apparatuur (poortje, kaartlezer) waarbij je je moet afmelden als je reis afgelopen is ('uitchecken' heet dat trouwens in goed dungels/nederlish), of in de drukte wordt jouw kaart niet afgemeld (je denkt van wel, maar het ding reageerde op de kaart van je buur), dan worden niet je daadwerkelijke reiskosten afgeboekt maar een zogenaamd starttarief (een bedrag dat vermoedelijk veel hoger is), of je moet meteen verhaal gaan halen bij een servicemedewerker, of een informatiezuil, alsof je niet al veel te laat was.
Stel, ik wil van Amsterdam naar Tilburg (een simpele treinreis via Utrecht en Den Bosch), maar rond Utrecht is een heftige storing zodat me wordt aangeraden via Den Haag, Rotterdam, Dordrecht en Breda te reizen. Gegarandeerd dat me dat niet alleen veel extra tijd kost, maar (met de ov-chipkaart, daar ging het over) mogelijk ook een smak meer geld, zeker als ik in Rotterdam even door de stationshal op en neer wandel, omdat ik dacht hier over te moeten stappen, en iets te laat zag dat dat niet nodig was, half uur wachten. Dat geld moet ik dan maar weer terug zien te krijgen.
Nog een voorbeeldje: zelfde route Amsterdam - Tilburg, maar nu stap ik in Den Bosch uit (om échte Bossche bollen te gaan halen, en even naar de erwtenman op de Sint Jan te gaan kijken. Mijn ov-chipkaart brengt me twee reizen in rekening: Amsterdam - Den Bosch, Den Bosch - Tilburg, twee maal starttarief, en dat is eenmaal starttarief méér dan in het huidige kaartjessysteem.
Als ik nú een kaartje koop, weet ik vóór ik in de trein/bus stap wat ik kwijt ben, met de ov-chipkaart wordt een onbekend bedrag van mijn tegoed of bankrekening afgeschreven (en elk vervoersbedrijf mag zijn eigen tarieven voeren, dan blijken de dure op landelijk vastgestelde zones gebaseerde strippenkaarten wellicht nog goedkoper te zijn), dus moet ik achteraf gaan controleren of ik voor dat reisje naar mijn schoondochter in Etten-Leur niet goedkoper een auto had kunnen huren (dat zou me sowieso veel frustraties schelen van vertragingen en slechte aansluitingen, maar goed, dat laatste geldt nu ook al, heeft niks te maken met de ov-chipkaart).
De vrolijkheid waarmee beweerd wordt dat de kaartlezer je het afgeschreven bedrag en je resterende saldo laat zien is natuurlijk uiterste dwaasheid: voordat jij die cijferreeksen in je hebt op kunnen nemen willen die 180 medereizigers eigenlijk ook wel het station uit om wat anders te gaan doen, opschieten ouwe.
Wat het vóóraf weten van de kosten van de reis betreft, ik had natuurlijk even een rondje internet kunnen lopen (o, u heeft geen computer? hoe leest u dit dan?), of even kunnen bellen met 0900-9292 (kost maar 0,70 euro p/m).
Het wordt aangeraden om de ov-chipkaart automatisch op te laten laden, want "zo heeft u altijd voldoende saldo om te reizen" (en kan er gemakkelijker van worden afgeschreven, denkt de advocaat van de duivel in mij mee).
Geld wat je op de kaart zet, levert geen rente op (althans niet aan de eigenaar van het geld, vermoedelijk wel aan de eigenaar van de kaart, het vervoersbedrijf), en als je dat geld er af wilt halen (wat alleen onder bepaalde omstandigheden maar mogelijk is), kost je dat (per keer) ook nog eens 2,50 euro.
Op het moment dat er topdrukte is in het o.v. (de spits), betaalt een treinreiziger méér voor een kaartje dan in een reizigerlauwe periode (het dal). Dat hoeft dus niet overeen te komen met de huidige tariefsverdeling die omschakelt 's morgens om 09.00 uur (op dat moment ontstaat er namelijk een nieuwe spits, die van kortingreizigers). Wie garandeert mij dat mijn reis in (officiële) dal-tijd dan niet alsnog spits-belast wordt? Het geplande spitstarief zou + 50%, het geplande daltarief zou - 50% zijn, en dat is een straffe wijziging ten opzichte van de huidige +/- 40%.
Ervan uitgaande dat het huidige daltarief gelijk blijft (het lijkt me sterk dat er hier iets goedkoper zou worden), dan zit de spitsreiziger tegen enorm toegenomen onkosten aan te kijken. Als de spits vervolgens ook nog eens variabel zou worden (hetgeen met de ov-chipkaart gemakkelijk in kaart te brengen en dus te effectueren is), dan kun je op je vermoeide voeten uitrekenen dat, als jij de hele rit hebt moeten staan, je daar ook nog eens de hoofdprijs voor mag ophoesten. Het zal nog drukker worden op de autowegen, wat ik je brom, nog meer files, nog meer milieuverontreiniging.
O ja, ik ben gewend om mijn vrouw weg te brengen als ze op reis gaat (en op te halen als ze terugkomt). In principe zie ik daar niet zo gauw een probleem ontstaan (als ik mijn ov-chipkaart tenminste niet vergeet), want voor uitzwaaien is het 'passagerecht' uitgevonden (wel eerst tegen je kaart zeggen dat je niet verder gaat dan de rand van het perron om iemand nog een laatste kus te geven), maar ja, nou heeft die trein vertraging, en niet zo'n beetje ook (eerst tien minuten, dan twintig, dan wordt "de reiziger aangeraden te wachten op de volgende trein", want er is er een uitgevallen, ja hoor). Als mijn vrouw dan eindelijk in een trein kan stappen, en die trein ook daadwerkelijk aanstalten maakt om haar naar haar bestemming te brengen, begint dat poortje ineens te piepen dat het tegoed op mijn ov-chipkaart verlaagd is met een (nu nog onbekend) bedrag, dat brengt ons dus echt veertig jaar terug in de tijd, toen je een perronkaartje moest kopen om iemand uit te kunnen zwaaien.
NS zegt dat gepersonifieerde ov-chipkaarten voorzien zijn van persoonsgegevens, die gebruikt zullen worden voor marketing- en andere doeleinden ("Ook kan NS u speciale aanbiedingen doen, tenzij u dit niet wenst", dat is duidelijk geen opt-in). Daar zit ik dus écht niet op te wachten.
Een reactie posten