maandag 11 december 2023

Den Uyl had een plan voor socialisme na de groei

Het beleid van kabinet-Den Uyl was geen vervolg op het economisch optimisme van de jaren zestig, maar kwam voort uit twijfel over de houdbaarheid van economische groei. Politici en klimaatactivisten kunnen leren van zijn groene socialisme.

De afgelopen jaren is internationaal een beweging op gang gekomen, die socialisme koppelt aan klimaatpolitiek. Denk aan Bernie Sanders en Alexandria Ocasio-Cortez in de VS met hun Green New Deal, of aan de roodgroene coalitie in Frankrijk onder Jean-Luc Mélenchon, of aan de denker van de degrowth-beweging, Jason Hickel. Het ‘eco-socialisme’ is wereldwijd aan een opvallende opmars bezig.

Wie het woord ‘socialisme’ hoort, denkt niet onmiddellijk aan groene politiek. Toch heeft deze al een langere voorgeschiedenis, ook in Nederland. Daarvoor moeten we terug naar de jaren zeventig, naar het kabinet-Den Uyl. In die jaren drong voor het eerst het besef door dat er grenzen zijn aan wat de planeet aankan. In reactie daarop kwam een nieuw planningsdenken op, met de bedoeling om de economie op een andere manier in te richten. Alhoewel het project van Den Uyl uiteindelijk strandde, biedt het waardevolle lessen voor de klimaatpolitiek van nu. Oorlog, energiecrisis en inflatie bepaalden ook toen de politiek.

 
De oliecrisis van 1973

Net als het huidige kabinet, kreeg het kabinet-Den Uyl kort na installatie te maken met een oorlog met verstrekkende gevolgen. [...]

Het volledige artikel, van de hand van Merijn Oudenampsen, staat op de site van Jacobin.nl.) Naar mijn gevoel biedt het diverse aanknopingspunten om de Nederlandse politiek eindelijk weer eens wat wat socialer en realistischer, verstandiger te maken.

 

Geen opmerkingen: