donderdag 30 oktober 2008

Democratie -of demagogie- in Nederland

Begin september 2008 werd in de Goudse wijk Oosterwei een buschauffeur bedreigd en beroofd. Er waren overigens ook al eerder problemen geweest met jongeren (van Marokkaanse afkomst) die met stenen en appels gooien en die aan de noodrem trekken. Ondanks alle dingen die in Gouda goed gaan, wordt het incident opgeklopt, waarbij vooral De Telegraaf er niet voor terugdeinst om vooral met nadruk de aandacht te vestigen op het feit dat het om "Marokkaanse jongeren" gaat.

Zie voor achtergrondinformatie een artikel in
NRC/Handelsblad van 23 september 2008.

De Marokkaanse afkomst van de betreffende jongeren krijgt zoveel aandacht, dat er in de Tweede Kamer een heus debat tot stand komt, waarbij de xenofobie hoogtij viert en diverse draconische maatregelen worden voorgesteld, tot zelfs straffen voor de ouders van probleemjongeren. Dit gaat zover dat de burgemeester van Gouda op 7 october de Haagse politici vraagt de toon "tot wat normalere proporties terug te brengen".

Jan Stikvoort (korpschef van de politie van Hollands-Midden vindt dat de Tweede Kamer veel te veel ophef heeft gemaakt over het incident in Gouda: "Ik ben klaar met politici die iets kleins heel groot maken en vervolgens zeggen dat de politie haar werk niet goed doet.''

Volgens Stikvoort misbruiken kamerleden dit incident om ermee te scoren bij de kiezers. Hij stelt dat er in zijn gebied véél vaker last is van 'autochtone plattelandsjongeren die snuiven, spuiten en zuipen'. ''Maar ik zie dat de politiek liever in de hypesfeer duikt op allochtonen''. (
Het Parool van vandaag)

En de autochtone jongeren beperken zich niet bepaald tot 'snuiven, spuiten en zuipen'.

Zo werd vrijdag 24 october door 'een groepje jongeren' (aangezien hier geen nationaliteit bij vermeld wordt, gaat het gewoon om jongeren van Nederlandse afkomst!) een 'verstandelijk minderbegaafde 20-jarige vrouw' mishandeld in Borne, haar woonplaats. Nadat ze eerst was uitgescholden werd ze later geschopt en van haar fiets geslagen. (
Provinciale Zeeuwse Courant van 28 october)

In september werd in Rotterdam een buschauffeur overvallen, bestolen en ernstig mishandeld. Hierbij ging het om vijf Rotterdamse jongeren (19 tot 22 jaar oud). Gelukkig konden ze opgepakt worden, omdat ze door een beveiligingscamera waren gefilmd. (
Leeuwarder Courant van gisteren).

Vreemd genoeg heb ik nog niets gezien of gehoord over een debat in de Tweede Kamer over de misdragingen van jongeren van Nederlandse herkomst...

woensdag 29 oktober 2008

Het begrip begint - eindelijk! - te dagen

Hoge figuren in het Witte Huis in Washington en in het Verenigdestaatse leger denken dat het nodig is om te overleggen met de Taliban om zo een einde te maken aan de geweldsspiraal in Afghanistan en in Pakistan. Dit overleg zou gevoerd moeten worden door de "centrale Afghaanse regering, maar met actieve deelname van de V.S." Eerder deze maand had generaal Petraeus al zijn steun uitgesproken voor overleg met minder radicale elementen binnen de Taliban.

Een definitieve beslissing van het Witte Huis wordt pas na de presidentsverkiezingen verwacht. Beide presidentskandidaten wekken de indruk dat ze op een of andere manier moeten nadenken over overleg.

De Midden-Oosten kenner Seth Jones denkt dat de leiders van de Taliban misschien geen zin hebben om te overleggen, omdat ze ervan uitgaan dat zij aan het winnen zijn, en omdat "hun beeld van het land zo lijnrecht staat" tegenover dat van de centrale Afghaanse regering. (Wall Street Journal van gisteren)

Op dit moment blijkt nog niet dat de mogelijkheid van overleg met de Taliban als een serieuze optie wordt beschouwd, nu sedert enkele weken ook militaire (en niet-militaire!) doelen in Pakistan met raketten worden beschoten en met -zoals ook vermeld in hetzelfde artikel van de Wall Street Journal- de plannen om volgend jaar 12.000 extra soldaten in Afghanistan te stationeren.

Eerlijk gezegd verwacht ik niet eens dat er serieus overlegd gaat worden. De Taliban zal het marionettenrégime van Verenigdestaatse zetbaas Karzai even weinig vertrouwen als Bush himself. Ook denk ik, net als Seth Jones, dat de Taliban zich er zeer van bewust is dat het overleg alleen bedoeld kan zijn om te voorkomen dat de militaire eenheden van de V.S. en van de NAVO (het Vreemdelingenlegioen van de V.S.) volledig in de pan gehakt worden. Én natuurlijk om toch nog tenminste een deel van de beoogde doelen te bereiken. Zonder al te veel moeite kan het oude spreekwoord geactualiseerd worden: "Als de Bush de passie preekt, boer pas op je kippen."

dinsdag 28 oktober 2008

Zucht! Daar gaan we weer...

Vandaag bevatte de brievenrubriek van de Metro (die altijd een bedroefdmakend beeld schetst van de vox populi) een brief van ene Piet Schapendonk uit Almere.

Piet beklaagt zich in zijn brief over het feit dat christenen het zwaar hebben in -met name- Pakistan, Indonesië en Irak. Hij vindt dat kennelijk erg, want "Nederland is daar jaren aanwezig geweest [om] onderling strijdende moslims tegen elkaar te beschermen. Dat heeft de belastingbetaler heel wat geld gekost en nu nog voor de zogenaamde wederopbouw."

Het is, nog steeds volgens Piet, duidelijk waarom dat niet in de media aan de kaak wordt gesteld, want "dat zou [...] het imago van de lange tenenhorde kunnen schaden". En dat, terwijl "in Irak [...] huizen van christenen in brand [worden] gestoken, de bewoners verjaagd en/of vermoord" en dat ook nog eens "op vrij grote schaal".

Ook de "hypocriete VN, hulporganisaties en de anders zo parate politici blijven muisstil. Irak blijft geld vragen en laat de christenen gewoon afslachten. Prettig te weten dat daar geld van je naar toe gaat."

Het is me niet helemaal duidelijk waarop Piet zich baseert, want voorzover als ik weet hebben er
in Pakistan nooit Nederlanders een rol van enige betekenis gespeeld, laat staat dat ze moslims uit elkaar gehouden zouden hebben. Ook in Indonesië hebben ze dat niet gedaan. Daar hebben ze alleen gruwelijke oorlogsmisdaden gepleegd (ook al worden die door de Nederlandse overheid en in de geschiedenisboeken misleidend aangeduid als 'politionele acties').

En in Irak, waar alleen symbolisch Nederlanders aanwezig zijn, worden geen moslims uit elkaar gehouden. Integendeel, ondanks wat je verder van het régime van Saddam Hussein kunt zeggen, was godsdienst daar geen belangrijk punt, totdat de Verenigdestaatse kolonisatie-oorlog het land inviel. Misschien weet Piet het niet meer, maar Saddam's minister van buitenlandse zaken en vice-premier (Tariq Aziz) was een christen.

Het is mij ook niet bekend dat in Irak huizen van christenen in brand worden gestoken en dat er christenen verjaagd en/of vermoord worden. Wel is het bekend dat er enorm veel gewelddadigheden plaatsvinden tussen Shi'iten en Soennieten (twee moslimstromingen, die dankzij het door Bush & kornuiten geïnstalleerde marionettenrégime tegen elkaar uitgespeeld worden). Het is misschien ook wel goed om er nog even aan te herinneren dat de grote huisverbrandingen en moordpartijen zijn gestart door de bombardementen van de Bush-bende, die maar één ding zag: de Iraakse olievoorraden moeten in handen komen van de VS. En dat Nederland betrokken is bij de ellende in Irak (en Afghanistan) is alleen te danken aan het gelieg, gehielenlik en gedraaikont van Balkenende, Bos en alle andere politici, die bewust de Bushiaanse oorlogen steun(d)en. Ik kan me tenminste niet voorstellen dat ze zo vreselijk dom zijn, dat ze niet begrepen hebben dat er geen enkele rechtvaardiging was voor deze oorlogsmisdaden.

En als er al verzoeken om geld uit Irak komen, dan komen die niet van de Iraakse bevolking, maar van het door de VS geïnstalleerde marionettenrégime, en dan zijn ze alleen bedoeld om anderen op te laten draaien voor de door de Bush-bende gemaakte kosten.

Anoniem ingezonden stukje over boek «Concentratiekampen»

Iemand heeft (anoniem) een stukje gestuurd voor mijn blog over een boek over concentratiekampen in de V.S. van Jenny Estrada. Ofschoon het stukje een interessant boek belooft, heb ik het toch niet geplaatst.

Uiteraard niet om politieke redenen, maar omdat ik niet weet wat de herkomst van het stukje is, en of de anonieme inzend(st)er gerechtigd is het te plaatsen. Jammer, maar helaas.

Wie echter geïnteresseerd is in het boek, kan het ongetwijfeld aan de hand van de schrijfster zonder al te veel moeite vinden.

dinsdag 14 oktober 2008

Ik beken!

Ik, overtuigd republikein, beken dat ik in de jaren 1970 met een 'pro-Juliana'-spandoek langs de kant heb gestaan toen koningin Juliana, de moeder van hare koninklijke Bea, in mijn woonplaats op bezoek kwam.

Maar, anders dan de huidige generatie politici, doe ik niet alsof ik afstand neem van mijn 'fouten' uit het verleden.

Ik verwijs daar inderdaad naar de ophef van de voorbije maanden, waarbij Wijnand Duyvendak (en zijn GroenLinks-opperhoofd Femke Halsema) (zie mijn artikel Hypocriet keuterlandje dat Nederland van 9 augustus) maar het liefst vergeet dat hij ooit idealen heeft gehad.

Of de xenofobe rechtse Rita Verdonk, die zich in allerlei bochten heeft gewrongen om maar -trots allerlei opgedoken bewijsstukken- niet toe te hoeven geven dat zij ooit lid is geweest van de vroegere Pacifistisch Socialistische Partij. (zie de actualiteitenrubriek Nova van 29 september).

Of de huidige minister van milieu Jacqueline Cramer, die zich verschuilde achter een fout gespelde naam, om maar te kunnen ontkennen dat ze in 1986 een handtekening had gezet onder een advertentie ten gunste van de persvrijheid (zie het artikel van blog Sargasso van 10 september).

Nee, dan Juliana. Die had wél idealen. Daarvoor citeer ik graag uit Wim Klinkenberg, Prins Bernhard, een politieke biografie (tweede druk, 1979, voetnoot op blz. 408):
Hoewel zij [Juliana] niet met zoveel woorden de noodzaak van ontwapening had gesteld, had zij toch in 1955 tijdens een rede in de Pieterskerk in Leiden (zie voor de volledige tekst de Leeuwarder Courant van 18 juni 1955) voor de Nederlandse Jeugd Gemeenschap en de Nederlandse Studentenraad, een warm pleidooi gehouden voor een vergroting van het welzijn der achtergestelde volkeren door middel van een herverdeling van de welvaart tussen de 'have's en have-not's'.
Ook bestreed zij de splitsing van de wereld in een onverzoenbaar 'Oostelijk' en "Westelijk halfrond'. Juliana verklaarde zich tevens tegenstandster van bilaterale 'ontwikkelingshulp' door de Nederlandse staat en voorstandster van 'hulp, voornamelijk vanwege de Verenigde Naties geboden... Over het gebruik van zulk een gemeenschappelijke krachtbron, als ik het zo noemen mag, hebben alle betrokkene mede-zeggenschap, zowel zij, die er toe bijdragen als zij, die er uit putten. Hulp van allen kan bovendien voor sommige landen soms aanvaardbaarder zijn dan die van één. Collectieve hulp heeft het voordeel, dat niet slechts enkele belangengroepen er profijt van kunnen hebben - waarmee dus 't zaad voor mogelijke latere onenigheid ongezaaid blijft.'

maandag 13 oktober 2008

Hoezo democratie? [overgenomen bericht]

In Ierland, waar nog zoiets als democratie bestaat, hebben ze op 12-06-08 via een referendum het verdrag van Lissabon verworpen. Voor ieder weldenkend mens een vreugdevol moment, immers, ons was democratisch de mond gesnoerd.

Onze democratisch gekozen dictator eh MP Balkenvic vind nu eenmaal dat democratie niet verder mag gaan als het kiezen van de regering, daarna moet het stemvee eh de kiezers hun kop houden, zo werkt democratie in Nederland.


Dat de Ieren zo onbeschoft waren om NEE te zeggen tegen de ongebreidelde bemoei en regelzucht van een volkomen ondemocratisch en oncontroleerbaar Brussel was natuurlijk godgeklaagd, een schande, een vloek en niet acceptabel, zo werkt democratie niet. Democratie is alleen maar acceptabel als de uitkomst overeen komt met de wens van de heersende klasse, Dus moest er een tweede referendum komen, want linksom of rechtsom, democratie moet zegevieren.

Lees de rest van het artikel bij Dit kan niet waar zijn.

Wouter Bos is het spoor nu écht bijster!

Afgelopen weekend werd door het IMFC, het beleidsbepalende orgaan van het IMF (Internationaal Monetair Fonds) in Washington een vergadering gehouden over de huidige financiële crisis.

George W. Bush, het opperhoofd van de schurkenstaat USA, erkende in een ongebruikelijk eerlijke toespraak vóór de vergadering de verantwoordelijkheid van de VS voor alle ellende. Hij gaf namelijk toe dat dat de crisis in de VS in de hele wereld een kettingreactie heeft veroorzaakt. (zie ook USA Today van gisteren). Daana trokken hij en de Verenigdestaatse minister van Financiën Henry Paulson, evenals Ben Bernanke (de voorzitten van de centrale banken van de Verenigde Staten) zich terug, om het feitelijke werk over te laten aan "de hoge ambtenaren", in de woorden van Wouter Bos. Deze vond het vooral "heel pijnlijk" om 'de afwezigheid van Amerikaans leiderschap' in het debat te constateren. (Trouw vandaag).

Pardon? Bush geeft toe dat de hele ellende aan de uitwassen in de VS te danken is, en dan nóg wil Wouter Bos dat deze bende 'leiderschap' toont? Hebben we de afgelopen eeuw al niet meer dan genoeg Verenigdestaats leiderschap gezien?

Bush zei trouwens nog iets opmerkelijks:
"In een onderling samenhangende wereld, kan geen enkele natie iets winnen door het welzijn van een andere natie af te breken. We zitten hier samen in en we moeten er samen uitkomen. In het verleden zijn er crises geweest, waarin krachtige naties hun energie tegen elkaar gericht hebben of zichzelf van de wereld hebben proberen te isoleren. Nu zijn de tijden veranderd." (MSNBC gisteren)

Zou dat werkelijk betekenen dat de Bushiaanse oorlogen beëindigd worden en dat de kapitalistische kolonisatie van de hele wereld voorbij is?

zondag 12 oktober 2008

De waarheid is... dat het nog steeds een puinzooi is in de wereld...

Kijk en luister naar de clip van de Valenciaanse zanger Raimón, die al in 1963 (op zijn tweede EP) zong over de ellende, waarvoor hij niet verantwoordelijk wilde zijn:



Vertaling van de tekst (uit het Catalaans, door Dwarslezer/Entrelector):
Nu we hier bij elkaar zitten,
zal ik vertellen wat jij en ik weten
en wat we vaak vergeten:

We hebben gezien hoe de angst
voor iedereen wet was.
We hebben gezien hoe het bloed
-dat alleen maar leidt tot meer bloed-
de wet van de wereld was.

Nee,
ik zeg 'nee',
laat ons 'nee' zeggen.
Wij horen niet bij die wereld.

We hebben gezien hoe de honger
het brood was
van de arbeiders.

We hebben gezien hoe
in de gevangenis
verstandige mensen opgesloten zaten.

Nee,
ik zeg 'nee',
laat ons 'nee' zeggen.
Wij horen niet bij die wereld.

Nee,
laten we 'nee' zeggen.
Wij horen niet bij die wereld.
Hoe is het mogelijk dat tot op de dag van vandaag de koloniale oorlogen, de obsessieve dwang tot overheersen, de uitbuiting, de moordpartijen nog steeds doorgaan? Hoe is het mogelijk dat mensen er geen moeite mee hebben om door manipulatie (denk maar aan de huidige financiële crisis, die uiteindelijk het gevolg is van het feit dat sommige mensen kennelijk hun bestaansrecht alleen ontlenen aan het bij elkaar graaien van nog meer bezit dan zij al hebben) andere mensen tot bittere armoede -of erger- te drijven. Hoe is het ook mogelijk dat de overgrote meerderheid van de wereldbevolking (in alle landen en regio's) gebukt gaat onder de gevolgen van deze enkele graaiers, en dat die enkelingen desondanks nog steeds rustig kunnen doorgaan met het nóg verder verzieken van de mensheid, de wereld - en het heelal?

Denk in dit verband aan de drie kernbommen die door de Verenigdestaatse
Navy in de Van Allen gordel tot ontploffing gebracht zijn (Project Argus, 1958) (1) en aan het opwekken door de VS en de USSR van electromagnetische pulsen (EMPs) in de atmosfeer (1961-1962) (2), waardoor een aanzienlijke aanslag op de ozonlaag gepleegd werd. Of denk aan HAARP, zogenaamd een project om onderzoek te doen naar het Noorderlicht, maar dat direct en indirect volledig onder verantwoordelijkheid van het Verenigdestaatse Ministerie van Oorlog valt. (3)

Hoe is het mogelijk dat in een tijd, waarin nagenoeg alle informatie via het Internet beschikbaar is, de burgers zich beperken tot het volgen van allerlei circussen (Olympische Spelen, Tour de France, voetbalkampioenschappen, presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten, geboorten van prinsesjes) en zich bij "democratische" verkiezingen laten leiden door de hele of halve leugens, verdraaide waarheden en valse beloften van de politici?




(1) Walter Sullivan, Blast May Erase Radiation Belt, New York Times, 30.04.1962
(2) National Academy of Sciences,
Long-Term Effects of Multiple Nuclear-Weapon Detonation, 1975 (blz. 6-7)
(3) Zie ook Jeane Manning en Dr. Nick Begich, Angels Don't Play This Haarp, negende druk, 2007 en de aan HAARP gewijde pagina's van de site van Alaska Info.de.

woensdag 8 oktober 2008

Walgelijke kop in Spits

Het is bekend dat de Spits, net als GeenStijl, eigendom is van de Telegraaf, en als zodanig is het dus onzinnig om een fatsoenlijke berichtgeving te verwachten. Maar vandaag heeft deze bedrukte papierverspilling het voor elkaar gekregen om de walgelijkste kop te produceren, die ik me uit de Nederlandse pers kan herinneren.

Onder de kop Van pardon naar bijstand wordt gesuggereerd dat Rita Verdonk, van de club TON (die eigenlijk TOR, trots op Rita, zou moeten heten) gelijk heeft met haar eeuwige gezeur over het generaal pardon, waarmee asielzoekers na jarenlang wachten uiteindelijk in Nederland mochten blijven.

Het artikel begint ermee uiteen te zetten dat deze asielzoekers meer dan 9% vormden van de nieuwe bijstandsgerechtigden in Nederland.

Dat zeer veel van deze asielzoekers allang werk gehad zouden hebben, wanneer de voor hen geldende regelingen dat niet uitdrukkelijk verboden hadden, wordt niet vermeld. Wél wordt gelukkig nog aangehaald dat het volgens de voorzitter van Divosa, de landelijke vereniging van managers van sociale diensten, "aannemelijk [is] dat binnen enkele jaren een groot deel van deze mensen aan het werk is."

Maar intussen bevestigt de kop in de ogen van de niet-zo-slimme of niet-zo-wakkere lezers het vooroordeel dat buitenlanders profiteurs zijn.

maandag 6 oktober 2008

Op naar de volgende crisis [gastbijdrage]

In het kader van aan derden beschikbaar gestelde bandbreedte, volgt hier een artikel van de hand van Henri Houben (gepubliceerd op 1 october 2008), oorspronkelijk op ATTAC Bruxelles, en in het Nederlands op Indymédia.be:


Voor de vierde keer al dit jaar happen de financiële markten naar adem. De beurskoersen zakken, banken gaan over kop, de paniek regeert... Voor de vierde keer lanceren de Amerikaanse monetaire autoriteiten een groot reddingsplan dat je zo kan samenvatten: de winsten waren voor de aandeelhouders van de kredietinstellingen, de verliezen zijn voor de overheid (en dus voor de belastingsbetalers).

In januari namen de beurzen een eerste duik toen ze de omvang van de schade ontdekten die veroorzaakt werd door de subprime kredieten. De regering-Bush stelde een plan van 168 miljard dollar voor om de gezinnen en de bedrijven uit de hypothecaire maalstroom te redden. Volstond dat? In maart stond de investeringsbank Bear Stearns, vijfde speler in de sector, tegenover een schuldenberg die het niet langer aankon. Opnieuw onrust op de beurzen. De dollar verliest snel aan waarde. De Federal Reserve (FED) – de centrale bank van de VS – onderhandelt de overname van de instelling door JP MorganChase voor een habbekrats en stelt zich garant voor de schulden a rato van 29 miljard dollar. Tegelijkertijd creëert de FED een fonds van 200 miljard dollar om de slechte kredieten van verschillende banken over te nemen. De eeuwige optimisten zeiden toen: “Voila, we hebben de bodem bereikt. Vanaf nu kan het enkel beter gaan.”

Maar waar is het einde van de tunnel?
Eind juni, de koorts slaat opnieuw toe op de financiële markten als ze vaststellen dat de economische activiteit vertraagt, dat de olie steeds duurder wordt en dat dat voor problemen zorgt in verschillende energieverslindende sectoren als de autosector en de luchtvaartsector. De instellingen die de terugbetaling van de leningen verzekerden tonen tekenen van ademnood. Meer bepaald de twee private bedrijven die functioneren als publieke instellingen om de hypothecaire kredieten te garanderen, Fannie Mae et Freddie Mac. Vandaar dat de overheid begin september die garanties overneemt. Meer dan 5000 miljard dollar. Oef, klonk het bij sommigen. Maar helaas. Het spel zit opnieuw op de wagen. Deze keer is het de beurt aan Lehman Brothers en Merrill Lynch, de nummers 4 en 3 van de investeringsbanken, om te flirten met het faillissement. De eerste bevindt zich nu onder chapter 11. Dat betekent een soort een concordaat: Lehman Brothers kan blijven bestaan, de bank kan tijdelijk de betalingen van haar schulden stopzetten, maar ze moet wel drastisch herstructureren. Barclays profiteert daarvan om enkele sappige stukken binnen te rijven.

Wat Merrill Lynch betreft, die mythische bank, zij wordt voor 50 miljard dollar overgenomen door Bank of America, de tweede grootste commerciële kredietverlener van de VS. In de sector van de investeringsbanken - tot voor kort nog de trots van de VS – blijven nu nog twee onafhankelijke bedrijven over: Goldman Sachs (de bank waar Hank Paulson, de huidige minister van Financiën voor werkte) en Morgan Stanley.

En dan was het de beurt aan AIG, de grootste Amerikaanse verzekeraan, om in het oog van de storm terecht te komen. Zij moet snel 75 à 80 miljard dollar weten te vinden. Zoals verwacht schoot de FED ter hulp met 85 miljard dollar om de instelling te redden. Maar voor hoelang?

De storm is verre van geluwd. De 'monolines', de bedrijven die een aantal hypothecaire kredieten garanderen, zullen diep in de buidel moeten tasten om falende leners te hulp te schieten. De bouwsector zit in een recessie. De Amerikaanse automobielsector is virtueel failliet. De luchtvaartmaatschappijen staan er slecht voor met een brandstof die steeds duurder wordt. In de financiële sector wordt duchtig gesnoeid. De voornaamste centrale banken in de VS en Europa blijven geld pompen in de markten. Dat bewijst dat diegenen die ons er van proberen te overtuigen dat alles goed gaat ons eigenlijk blaasjes wijsmaken. Het is mogelijk dat die grote hoeveelheden geld de bressen kunnen dichten. Maar zoals bij een dijk die bezwijkt onder het beuken van een storm, zien we eerder het tegenovergestelde. De gaten worden alleen maar talrijker.

Van de ene crisis naar de andere
De politieke en economische verantwoordelijken aan de beide kanten van de Atlantische oceaan maken een slechte evaluatie van de crisis omdat ze de crisis verkeerd analyseren. Men staart zich blind op aspecten van de crisis: de dure olie en voeding en de hypotheken, terwijl de crisis globaal en systemisch is. De crisis zou enkel financieel zijn met mogelijk een schadelijk effect voor de reële economie. Nochtans zijn de belangrijkste elementen van de crisis er gekomen door zwaktes in de productie en verdeling in de VS en de rest van de wereld.

De vraag dringt zich op: hoe kan een kleine sector als de subprimes – een niche zoals hij voor 2000 genoemd werd – een crisis ontketenen die volgens sommigen lijkt op die van de jaren '30. De speculatie kan zeker perverse gevolgen hebben, maar er zijn ook grenzen aan die verklaring. Gewoonlijk ent de speculatie zich op een reeds bestaand fenomeen om het vervolgens op te blazen. Wat het startschot gaf van de hypothecaire euforie sinds 2001 was enerzijds de zwakke groei van de aandelen na het uiteenspatten van de internetballon en anderzijds het gemak waarmee de monetaire autoriteiten leningen toestonden aan de gezinnen.

Die leningen kwamen er om in 2001 een diepe recessie te vermijden. Op dat moment was het de consumptie van de gezinnen – vooral de allerrijkste – die de economie in de VS en de rest van de wereld op gang trok. De economie werd ondersteund door leningen. Door de val van de beurzen dook een ernstig probleem op: het financieel patrimonium stort in, maar de schulden blijven bestaan. Daardoor zullen de Amerikanen een rem zetten op hun consumptie. De FED en de toenmalige regering stimuleerden de aankoop van huizen om de waardevermindering van de beurzen te compenseren en zo de consumptiewaanzin aan de gang te houden. Vandaar de subprimes. Vandaar de uitwassen die we vandaag vaststellen.

Uitwassen of een heel systeem bestrijden
Natuurlijk zijn er excessen. De belangrijkste financiële bedrijven maakten fenomenale winsten waardoor de aandeelhouders, beheerders en financiële experts hun inkomsten zagen stijgen. Maar dat verklaart niet de essentie van de oorsprong van de crisis. De crisis is gelieerd aan de disproportionele verhouding tussen de productiemogelijkheden van diensten en goederen aan de éne kant en de consumptiecapaciteit aan de andere kant. Geconfronteerd met dat probleem ontwikkelden de Amerikaanse autoriteiten de mogelijkheden van het krediet en de financiële markten. Leningen zorgen er voor dat er kan geconsumeerd worden hoewel men nog niet over het geld beschikt om dat te doen. En de effecten uitgegeven door de financiële markten bieden een garantie om geld te kunnen lenen. Het ene voedt het andere.
De speculatie laat toe dat de financiële activa stijgen. Tot op de dag dat de crediteuren vrezen dat ze nooit zullen terugbetaald worden en betalingen eisen voor het te laat is. Dan slaat de crisis toe. Dat is wat er nu gebeurt. Het einde is nog lang niet in zicht ondanks de bemoedigende taal van de verantwoordelijken gewoon omdat er geen alternatief is voor de garanties: als de beurzen tegelijk met de hypotheken naar beneden duiken, komen de gezinnen in de problemen. Zij moeten dan schulden afbetalen hoewel ze noch voldoende inkomsten hebben noch de mogelijkheid om nieuwe leningen aan te gaan. De consumptie zal dus onvermijdelijk dalen en zorgen voor een daling van de productie en misschien zelfs een duik.

Zo zitten we bij het hart van het kapitalistische systeem. Het verschil tussen productie en consumptie duikt periodiek op omdat de winsten van de bedrijven moeten groeien. De lonen staan daardoor onder druk want lonen zijn een kostenfactor. Dat tast de koopkracht aan tegenover de patronale wens om de productie te verhogen. Er is ook geen enkele planning. Anders gezegd, ook al weet men dat men recht op een muur afraast, iedere individuele beslissing van de bedrijven gaat in dezelfde richting. Ook al is er in veel sectoren sprake van overcapaciteit, dat belet niet dat bedrijven blijven investeren want iedereen denkt dat het toch de buur zal zijn die de gevolgen zal ondergaan en zal moeten herstructureren, ontslaan of sluiten.
De crisis is niet onvermijdelijk. De crisis is gelieerd aan een systeem dat kapitalisme heet. Met de komst van de crisis is het moment misschien gekomen om na te denken over alternatieven die zich niet beperken tot wat gesleutel aan de maatschappij.



Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op Indymedia.be. Overgenomen conform de bepalingen van de Creative-Commons voorwaarden (zie ook de "Spelregels" van Indymedia.be).

donderdag 2 oktober 2008

Marx had inderdaad gelijk!

De bekende econoom Arnold Heertje schreef op 10 september een column voor rtlZ] onder de titel Karl Marx had gelijk. Hierin kent hij Marx een "vooruitziende blik" toe. Marx voorzag namelijk bijna 150 jaar geleden al "het steeds schever worden van de inkomensverdeling, het ontstaan van multinationale ondernemingen [...] en de verwoestende effecten van een ongebreideld financieel kapitalisme". Marx is niet "iemand die een dode letter heeft opgeschreven, maar [...] met een vooruitziende blik". Heel juist concludeert Heertje dat Marx "actueler [is] dan ooit".

Het is overigens niet voor het eerst dat Heertje het gelijk van Marx erkent. Reeds op 20 september 1976 gaf hij dit in Tilburg aan in zijn inleiding tot een debat met de trotzkistische econoom Ernest Mandel: "Men mag vaststellen dat de voorspellingen van Marx omtrent de konsentratie in het ekonomisch leven in het algemeen zijn uitgekomen. Het ontstaan van grote en multinationale ondernemingen past stellig in de visie van Marx. Toch is de voorstelling, dat het ekonomisch leven op den duur volledig beheerst zal worden door enkele zeer grote ondernemingen, voor betwisting vatbaar."  [tekst uitgegeven door Polek Tilburg, december 1976].

Gezien de huidige ontwikkelingen (denk alleen maar aan de concentratie in het Nederlandse bankwezen) had Marx het in 1867 (in das Kapital) nog scherper gezien dan Heertje in 1976 voor mogelijk hield...