zaterdag 1 november 2025

Wat moeten we met democratie, politiek en vertrouwen?

 Wien mijn blog vaker leest, is het beslist opgevallen dat ik met een zekere regelmaat mijn twijfels uitspreek over de waarde van de "democratie", zoals die in Nederland (en in de rest van het 'vrije Westen') wordt geacht te bestaan.

Enkele dagen geleden verblijdde Luuk Koelman me met een artikel, dat op heldere wijze een aantal kwalijke kanten van ons politieke stelsel opsomt. Dat "verblijdde" is niet letterlijk bedoeld, want ik had altijd gehoopt dat er toch een zekere mate van waarheid zat in het wijd verbreidde idee dat 'democratie' de uitdrukking zou zijn van 'de wil van het volk', wat tot halverwege de jaren 1970 eigenlijk ook zo leek te zijn. Helaas is het sinds die tijd alleen maar bergafwaarts gegaan met de vooruitgang van de behartiging van de belangen van 'het volk', en eigenlijk ook met het inzicht van de kiezers in dat verband.

Vooruit, ter leeringhe en ten vermaeke hier de inleiding van het artikel van Luuk Koelman en het eerste van zijn 18 redenen waarom ik geen vertrouwen meer heb in de politiek:

Ach ja, de kloof tussen politiek en burger. Het vertrouwen van de Nederlander in de politiek keldert harder dan ooit tevoren. Zeven op de tien Nederlanders zien de Haagse kaasstolp niet meer zitten. En daar zijn – spijtig genoeg – heel goede redenen voor…

1 – Kamerdebatten zijn één groot ritueel

Ik begrijp allang niet meer waartoe Kamerdebatten überhaupt dienen. Het uitventen van het eigen (vooraf ingestudeerde) gelijk, meer is het niet. Hebt u ooit een politicus tijdens zo’n debat zijn of haar mening horen bijstellen? Zo van: “U heeft mij overtuigd. Bij nader inzien ben ik het toch met u eens.” Nooit. Elke politicus herhaalt tot vervelens toe het standpunt van de eigen partij, desnoods tegen beter weten in.

Altijd met de hakken in het zand.

Rijst de vraag: waarom dan nog urenlang of zelfs tot diep in de nacht debatteren? Kamerdebatten zijn hooguit nuttig om die ander vliegen af te vangen. Of om te scoren met een van tevoren bedachte oneliner, zodat je die de volgende dag ter zelfpromotie op YouTube kunt plaatsen. Kamerdebatten zijn er enkel voor de bühne. Het is één groot ritueel.


Ik heb met de publicatie van dit stukje gewacht tot na de verkiezingen van enkele dagen geledden, in de hoop dat jullie nu de tijd kunnen en willen nemen om het volledige artikel van Luuk te lezen en vooral daarover na te denken, zodat jullie bij de volgende verkiezingen een bewustere stem zullen uitbrengen - en vooral met andere mensen zullen praten over wat 'democratie' zou moeten zijn en hoe die democratie en de daarvoor gebruikte verkiezingen daadwerkelijk tot een betere wereld zouden kunnen leiden!

En denk vooral eens goed na over de slotopmerkingen van Luuk over Zwitserland!

 

Geen opmerkingen: