woensdag 19 november 2008

Eerherstel? Een eerlijke benadering, dát is nodig!

Verleden week is een boek van Cees Fasseur gepubliceerd (Juliana & Bernhard. Het verhaal van een huwelijk. De jaren 1936-1956) over met name de Greet-Hofmans-affaire, die tot grote problemen leidde in de Nederlandse politiek. Volgens de informatie die over het boek inmiddels gepubliceerd is (ik heb het nog niet gekocht, ik wacht wel totdat het in de ramsj ligt) blijkt er niet veel meer aan de hand te zijn geweest dan -zoals de titel al suggereert- relatieproblemen in een (bovendien georkestreerd) huwelijk.

Greet Hofmans blijkt -volgens Fasseur- geen serieuze invloed op koningin Juliana gehad te hebben, maar desondanks moest ze weg. Dat was zelfs zo dringend dat zij (evenals Juliana's privé-secretaris) met de dood bedreigd werd, al is dit volgens Fasseur een 'niet al te belangrijk detail'. (Trouw van 12 november). Wat er eigenlijk wél aan de hand was, komt nauwelijks naar voren in de diverse krantenartikelen terzake.

Het Parool gaat zelfs zover om het boek van Fasseur te beschouwen als een rehabilitatie van Beatrix's vader, Bernhard zur Lippe-Biesterfeld (met een dubieus oorlogsverleden en een crimineel verleden; zo mag je volgens mij tenminste de twee inmiddels bekende omkoopschandalen wel betitelen). Volgens Marcel Wegman, de schrijver van het Parool-artikel, wilde Bernhard zijn vrouw helemaal niet van de troon stoten. "Hij wilde haar simpelweg terug als zijn vrouw." [Dat was dan waarschijnlijk de reden waarom hij, ook toen al, avontuurde met andere vrouwen...]

Fasseur zou volgens Wegman een "onafhankelijk wetenschapper" zijn, maar daarvan kan nauwelijks sprake zijn. Beatrix, die de kluis met het verleden van haar ouders hermetisch gesloten houdt heeft Fasseur beslist niet binnengelaten omdat hij zo "onafhankelijk" is, maar ongetwijfeld omdat ze ervan uitging dat hij in ieder geval haar vader niet in een nog ongunstiger daglicht zou stellen. Zoals Fasseur zelf ook zegt: "Ik ben degene die de Koningin vertrouwt, en nu gaat het archief weer dicht."(NRC/Handelsblad van 12 november)

Hij heeft hierbij o.a. gebruik gemaakt van het rapport van de commissie-Beel (bestaande uit prof. dr. L.J.M. Beel, KVP, 1946-1948 en 1958-1959 minister-president en vanaf 1956 Minister van Staat; de eigenzinnige prof. dr. P.S. Gerbrandy, ARP minister-president van de 'Londense kabinetten' tijdens de Tweede Wereldoorlog en vanaf 1955 Minister van Staat; en Jhr. mr. A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, tot kort daarvoor permanent gedelegeerde van Nederland bij de NAVO in Parijs). Ook deze commissie was, gezien haar politieke samenstelling, geenszins "onafhankelijk" of zelfs maar objectief. Belangrijk is het detail van het recente NAVO-verleden van het derde commissielid.

De band van Bernhard met de NAVO komt in het hele Beel-rapport niet aan de orde. Wél wordt melding gemaakt van de minstens even enge Bilderberg-conferenties, maar wat die inhouden wordt niet duidelijk gemaakt.

Hoe dan ook, het feit dat Juliana, wellicht -maar beslist niet uitsluitend- onder invloed van de groep rond Greet Hofmans, een pacifistisch standpunt innam, zal ongetwijfeld geleid hebben tot angstige dromen bij de NAVO en bij de Bilderberg-leden. Vreemd is het dan ook geenszins dat o.a. Wim Klinkenberg (in zijn Prins Bernhard, een politieke biografie) dat aspect uitvoerig belicht en daarvoor talloze binnen- en buitenlandse bronnen aanhaalt. Klinkenberg gaat ervan uit dat in deze context de reden van de hele affaire gezocht moet worden.

Interessant is in deze samenhang het artikel van Cees van Hoore in het Haarlems Dagblad van 14 november, waarin gesproken wordt over een "ordinaire aanval die door historicus Cees Fasseur met goedvinden van Beatrix is gedaan op koningin Juliana." Van Hoore is ook erg duidelijk over de beweegredenen van Bernhard. Zijn stiekeme interview in Der Spiegel was niet bedoeld om de Nederlandse monarchie te redden, maar "hij redde zijn eigen kloten, zijn eigen luxe positie en wilde Juliana, die had aangedrongen op een scheiding, op een zijspoor laten zetten."

Wie nog twijfelt aan de historische waarde van het boek van Fasseur, doet er goed aan te beseffen wat minister-president Balkenende (de Volkskrant van 11 november) in dit verband beweert (en iedereen die de Nederlandse politiek een beetje volgt, weet dat die man niet serieus genomen kan worden). Balk vindt namelijk dat Fasseur in de geheimenkast van Beatrix mocht om te voorkomen dat er een 'incompleet beeld' zou worden geschetst.
In de Balkeniaanse logica is dat incomplete beeld nu kennelijk voorkomen door één persoon, die bovendien zelf toegeeft dat hij "degene [is] die de Koningin vertrouwt" te laten bepalen wat tot een compleet beeld zou moeten leiden. Het is maar wat je als wetenschappelijk beschouwt...

Het wordt hard tijd dat de vierde (aangevulde en uitgebreide) editie van Wim Klinkenberg's Prins Bernhard, die al een tijdje in de pen zit bij uitgeverij In de Knipscheer, op korte termijn in de handel komt. Na een eenzijdige beschuldiging van Juliana is deze uitgave nu bitter nodig!

Geen opmerkingen: