dinsdag 18 oktober 2005

Is het nou gedaan met die Nieuwe Speling?

In de Metro van vandaag werden enkele 'fraaie' voorbeelden gegeven van de 'nieuwe speling' (wanneer de spellingscommissie woorden op achterlijke wijze mag spellen, mag ik het toch ook, nietwaar?).

Ik zou wel eens willen weten wat deze mensen vangen voor het steeds verder verzieken van de Nederlandse taal. Zijn ze werkelijk zo nutteloos dat ze de mensheid niet op een of ander vlak écht kunnen helpen? Misschien hondepoep opruimen?

Mensen die woorden bedenken als 'ruggengraat' (volgens mij kun je daarvan alleen spreken bij een aan de ruggegraat met elkaar vergroeide Siamese tweeling) of 'monalisaglimlach' [hoe vaak heb jij dit woord moeten bekijken voordat je het begreep?] hebben geen verstand van taal en beseffen niet dat spelling een hulpmiddel is om de geschreven communicatie te vergemakkelijken. Wat is er mis met 'Mona Lisa-glimlach' of 'Harry Potter-bril'? Door de wansmakelijke en wanstaltige gedrochten die ze nu uit hun tijdverspilling laten vloeien dragen ze er alleen maar toe bij dat mensen steeds meer moeite krijgen met het gemakkelijk begrijpen van geschreven teksten.

Staan ze misschien onder valse naam op de loonlijst van de commerciële TV-zenders? Die hebben er tenslotte alle belang bij dat mensen zo min mogelijk boeken lezen. Het lijkt mij niet toevallig dat de spelling weer verder verziekt wordt op een moment dat er op het vlak van de commerciële TV nog meer leegheid wordt toegevoegd.

Graag zou ik iedereen die waarde hecht aan begrijpelijke schriftelijke communicatie willen oproepen om de laatste spellingswijzigingen aan de wilgen te hangen (of door te spoelen, als dat niet te belastend is voor het milieu) en terug te keren naar de oude voorkeursspelling, of zijn/haar eigen favoriete spelling te gebruiken. Slechter en onduidelijker kan het er nooit op worden.

5 opmerkingen:

Anoniem zei

spelling, spelletje voor idioten?

Eerlijk gezegd kon ik het eerst niet geloven, dat er ons nu al weer een herziene versie van de spelling van het Nederlands zou worden opgedrongen, de vorige (die van 1995 dus) is nauwelijks tien jaar oud.

De enige officiële spellingshervorming (officieel in de betekenis van met veel bombarie aangekondigd en den volke opgelegd) waarvan ik op de hoogte was dateerde van 1947 (eigenlijk is mijn vader hier de informatiebron, want ik was toen nog niet eens bedácht).
Dat was een ingrijpende spellingshervorming (die van 1947 dus, die van Margadant) die herdrukken van dikke boeken behoorlijk dunner maakte (veel dubbele klinkers werden enkel, zoals die in 'zooals', veel naamvallen vervielen en veel sch-uitgangen werden versimpeld tot -s, 'enen mensch' werd simpelweg 'een mens', maar 'te allen tijde' en 'historisch' bleven uit naam 'des heren', zeg maar de uitzonderingen die de regels bevestigden).
Deze spellingshervorming leidde in 1954 tot het eerste Groene Boekje, hetgeen (net zoals de spellingshervorming zelf) veel protesten opleverde en uiteindelijk tot verschillende van elkaar afwijkende spellingen voerde: de voorkeurspelling en andere (later de nakeurspelling genoemd).

In de jaren '70 werden er pogingen gedaan om te spellen zoals het geproken woord klinkt (fonologisch) met veel uitzonderingen (sommige woorden moesten 'natuurlijk' op traditionele manier geschreven blijven worden, werkwoorden worden vervoegd en zo), allemaal leuk en aardig, als we met z'n allen hetzelfde dialect zouden spreken, maar wat zou dat niet voor invloed op het lezen hebben: denk je bij "het paartje stond in de wei" aan (kussende) mensen of aan een dier dat hinnikt? Die spellingshervorming is er niet gekomen, maar veel mensen bleven in verschillende spellingen schrijven.
Dat is alleen verwarrend als je punten wilt scoren voor correcte spelling. Qua begrijpelijkheid leverde het geen problemen op.

Problemen ontstonden wel door de achteruitgang van het onderwijs, waardoor ook de lessen Nederlands halfslachtig tussen taalkunde en taalbeheersing in kwamen te hangen en er teveel tijd omslachtig aan spellingonderwijs werd verspild.

Ineens was alle hoop gevestigd op het clubje 'De Nederlandse Taalunie', want die zou de spelling in een klap rijp maken voor de komende eeuw. Dat (overheids-)clubje leverde in 1995 het tweede Groene Boekje op, dat barstte van de inconsequenties en andere fouten.
Vrijwel niemand was daar blij mee (de volgende uitgave van Van Dale werd afwijkend gespeld, Onze Taal kwam met een afwijkende Spellingwijzer).

Net nu het stof weer is gaan liggen, komt de Taalunie met een herziene versie van het Groene Boekje, met nieuwe regels, en teruggedraaide uitzonderingen, om het simpel te houden waarschijnlijk.

Dat zal ik voortaan ook doen, het simpel houden: ik ga gewoon terug naar de speltijd vóór 1995, en eet voortaan weer gewoon pannekoeken in de zonneschijn, kalamiteiten daargelaten - ik groet u allen.

een veel uitgebreidere versie van dit commentaar is hier te lezen: "http://schrijfsels.atspace.com/051015.html#new"

Anoniem zei

Helemaal eens met de kritiek op de nieuwe spelling! De zogenaamde "nieuwe spelling" (hoeveel "nieuwe" spellingen hebben wij inmiddels al gehad?) levert ons louter en alleen maar ellende op! WIJ WORDEN ER MET ZIJN ALLEN KNETTERGEK VAN!! Wederom is deze nieuwe spelling volslagen onduidelijk en onlogisch. Belachelijke regels en niet in de laatste plaats: DIT KOST ONS NEDERLANDERS OPNIEUW DIRECT EN INDIRECT EEN HOEVEELHEID EURO'S WAARMEE JE VEEL BELANGRIJKERE DINGEN KUNT DOEN!!!
Oplossing: ontslaan die geldverslindende peroneelsleden van de taalunie. Wij willen een spelling die voor iedereen logisch en duidelijk is! Een ei wordt door één kip gelegd: "kippeei" dus. Er wordt één ruit gewist, dus: "ruitewisser", enzovoort, enzovoort.
Als de Nederlandse spelling voor iedere Nederlander niet logisch en duidelijk gemaakt kán worden, houd dan toch eens op met het eeuwig veranderen ervan! LAAT HET ZOALS HET IS, net zoals het Engels.

Anoniem zei

Voor mij lijkt het er op dat de nederlandse taal steeds ingewikkelder en onlogischer wordt. Ik heb altijd geleerd dat er in samenstellingen een 'n' wordt toegevoegd als er sprake is van een noodzakelijk meervoud, bijvoorbeeld: takkenbos (je maakt geen bos van één tak), bijenkorf (is voor een heel bijenvolk gemaakt) of pannendak (je kunt geen dak maken van één pan). En in de andere gevallen komt er géén 'n' tussen. Voor pannekoeken heb je aan 1 pan genoeg. Zo simpel als een knikker. Eenvoudiger kan niet. De nieuwe regels zijn gekunsteld, onlogisch en veel te moeilijk met al die mitsen en maren en rijen uitzonderingen! Ik doe er dan ook beslist niet aan mee. Het is alleen jammer dat mijn kinderen op school met die vreselijke flauwekul belast Ik hoop van harte dat de spellingsgeleerden op hun besluiten terugkomen en wat beters verzinnen!

Anoniem zei

Ik ben het helemaal eens met alle bovenstaande commentaren en ik wil daar iets aan toevoegen: wat heeft dit met DEMOCRATIE te maken??
Is het niet mogelijk dat er van een goede proportionele dwarsdoorsnede van de Surinamers, Vlamingen en Nederlanders per enquete een oordeel wordt gegeven over elk dictatoriaal opgelegd veranderd woord danwel nieuw woord?
Dit lijkt heel bewerkelijk, maar spellingen worden dan simpelweg afgevinkt als 'mee eens' of 'niet mee eens'?
Als dan de meerderheid beslist dat;"hun aten een pannenkoek met appel op appel na het nuttigen van een gekookt kippenei", goed gespeld nederlands is, overweeg ik naar Zuid afrika te emigreren!
Tip: Lees de Bijbelvertaling van 1951 van het Nederlands Bijbelgenootschap voor prachtig gespeld nederlands.

Anoniem zei

...het ware voldoende geweest om
van de schrijfwijze 1957 de pro-
gressieve kant te kiezen. hier-
voor was nodig +maatregel van
bestuur+ zonder allerlei kommis-
sies en ...logen. wat we nu ge-
kregen hebben is een gedrocht,
ontstaan uit scherpslijperij.