zaterdag 23 december 2006

Gij zult niet doden [gastkolom]

Ik weet niet wat u van de doodstraf vindt, maar wat mij betreft is het een aberratie. Niet alleen omdat het een ernstige fout is van psychische aard (zoals de eerste betekenis van 'aberratie' volgens het woordenboek luidt), maar vooral als een verdorven en perverse daad.

Ofschoon meer dan de helft van alle landen in de wereld de doodstraf hebben afgeschaft, hetzij in hun wetgeving of in de praktijk (d.w.z. dat de doodstraf nog wel in hun wetgeving voorkomt maar de laatste 10 jaar niet meer is uitgevoerd en men er bovendien van mening is dat als norm of aanvaarde praktijk geen executies worden uitgevoerd), zijn er nog meer dan 80 landen, waaronder Amerika, waarin de doodstraf nog steeds van kracht is. De meest recente controverse over een van de toegepaste methoden voor de doodstraf (de dodelijke injectie) herleefde afgelopen donderdag in Florida.

Ángel Nieves Díaz, een in de staat Florida veroordeelde Puertoricaan, had een injectie van dubbele dosis nodig plus vierendertig minuten van langzaam lijden om pas daarna te sterven.

Volledigheidshalve moet gezegd worden wat aan de gevangenen toegediend wordt: Pentothal (zodat de veroordeelde het bewustzijn verliest), bromide (een spierverslapper die het middenrif verlamt), waardoor hij niet meer kan ademen, en tenslotte kaliumchloride dat hartstilstand veroorzaakt.

Deze methode, de dodelijke injectie, waarbij tallozen, waaronder rechters, advocaten en medici, vraagtekens zetten, roept een heftige polemiek op. Een van de belangrijkste thema's daarbij is dat de condities waarin de terdoodveroordeelden in de VS worden geïnjecteerd "zelfs niet eens voldoen aan de eisen die door dierenartsen gesteld worden voor het offeren van dieren". Bijvoorbeeld: De terdoodveroordeelden zijn spierverlammers toegediend, terwijl in 19 staten van de VS het gebruik van spierverlammers verboden is bij het offeren van dieren om te voorkomen dat ze extra moeten lijden. Ook toxicologisch onderzoek na de dood van de tot een dodelijke injectie veroordeelden toont aan dat de concentratie anesthetica in hun bloed op het moment van sterven in veel gevallen lager is dan bij patiënten die een operatie ondergaan. Dat betekent dat misschien het pentotal wel niet meer werkzaam is wanneer de gevangenen sterven, waardoor ze een wrede pijn zouden ondergaan wanneer ze geëxecuteerd worden.

Maar wanneer ondanks dit alles er misschien toch nog mensen zijn die zich er niet tegen willen verzetten, moet nog toegevoegd worden dat in alle wetenschappelijke studies nog nooit voldoende overtuigende bewijzen gevonden zijn om aan te tonen dat de doodstraf een groter afschrikwekkend effect heeft op misdadigers dan andere soorten straffen. In feite gaf een van de meest recente onderzoeken over het verband tussen de doodstraf en de moordstatistieken aan, dat het niet verstandig is om de hypothese te aanvaarden dat de doodstraf een grotere afschrikkende werking heeft bij het voorkomen van moorden dan de bedreiging en de toepassing van levenslange opsluiting, ook al wordt deze straf als minder ernstig beschouwd. Wanneer u nog steeds geen voorstander bent van opheffing van de doodstraf, stel u dan deze vraag: Beschouwt u zichzelf als moordenaar? Zou u in staat zijn om in koelen bloede iemand te doden? Want dat is wat een executie inhoudt. Een moord, een doding in koelen bloede.

Velen uwer zouden misschien in gedachten instinctief antwoorden dat u daartoe in staat zou zijn, dat u (zelfs eigenhandig) iemand zou kunnen doden die een van uw geliefden kwaad gedaan had. En op heterdaad zou u dat soms kunnen denken. Maar van dat gevoel naar legalisatie, naar institutionalisering als een staatsnorm... Neemt u van mij aan dat u dat niet zou kunnen. Immers, en aldus schreef Albert Camus, "Een executie is niet simpelweg een dood... Een executie voegt aan de dood een wet toe, een openbare voorbedachte rade ten opzichte van het toekomstige slachtoffer, een organisatie die op zichzelf een meer vreeswekkende bron van ethisch leed vormt dan de dood. De doodstraf is de meest doelbewuste moord, die niet vergeleken kan worden met enige andere misdadige handeling, hoe gruwelijk dan ook."

©Cristina Caramés Espada, kolumniste van het Diario de Ferrol; vertaald en gepubliceerd met toestemming van de schrijfster

3 opmerkingen:

Anoniem zei

Ja, ik ben wel degelijk voor de doodstraf. Er zijn zeker wel methoden om deze pijnloos uit te voeren. Ik ben trouwens ook voor euthanasie.

Wat zou overigens menselijker zijn: iemand de rest van zijn leven opsluiten of er snel een einde aan maken? Overigens hebben de nabestaanden van het slachtoffer gegarandeerd levenslang.

En ik ben mogelijk wat cynisch, maar de doodstraf is een heel stuk goedkoper dan iemand levenslang opsluiten (ik meen dat opsluiten ca 200 Euro per dag kost).

Zouden al de tegenstanders ook vegetarier zijn?

Dwarslezer zei

Bill, je mag natuurlijk denken wat je wilt, en er zijn misschien wel redenen te bedenken om vóór doodstraf te zijn (waarvan ik overigens dat argument van die € 200 wel érg irrelevant vind in een land waar dag-in-dag-uit geld verspild wordt aan allerlei nutteloze en overbodige zaken).

Er is echter ook één kolossaal belangrijke reden om tégen te zijn, en die is het gegeven dat de rechtspraak niet onfeilbaar is. Één ten onrechte ter dood veroordeelde weegt zo zwaar dat de doodstraf te enen male niet toegepast mag worden. Ook in Nederland wordt soms bewijsmateriaal gemanipuleerd of achtergehouden, maar in die gevallen kan iemand, als de volledige waarheid toch nog ooit boven water komt, in elk geval nog in vrijheid gesteld worden, ook al is hij jaren van zijn leven kwijt.

Het verband met euthanasie zie ik overigens niet. Zie je dat soms ook als een soort doodstraf?

Je opmerking over vegetariërs is wel terecht, maar hoort niet in deze discussie plaats, netzomin als dit de plaats zou zijn om te verwijzen naar alle mensen die door dronken automobilisten het leven verliezen.

Anoniem zei

Nou, vooruit dan maar weer.

Geld verspillen aan nutteloze zaken zal altijd wel gebeuren, in elk geval: elk beetje bespaard helpt en kan nuttiger besteed worden. Het feit dat er toch al geld verspild wordt is geen argument om de verspilling dan maar in stand te houden, lijkt me. Men zou kunnen zeggen: bij twijfel niet uitvoeren. Maar in de optiek van dwarslezer is er dus altijd twijfel.

(Ik haalde euthanasie er even bij omdat dit door gelovige volksstammen als een vorm van moord wordt beschouwd: moord wordt in sommige landen bestraft met de doodstraf)

Een ten onrechte veroordeelde is een risico dat je altijd loopt. Maar ik heb er geen enkel probleem mee als bijvoorbeeld topmensen van de drugsmafia, die om een paar centen willens en wetens hele hordes mensen ten gronde richten, de doodstraf krijgen.

En vegetariers haalde ik er even, in een korte badinerende stemming, bij: ze doden geen dieren om die te eten. Ik beschouw de mens ook als een soort dier. Weliswaar een dier met zeer uitzonderlijke eigenschappen, maar toch. Ik zie het doden van een mens daarom niet anders als het doden van een dier. Voor mij is het dus een logische gedachte dat tegenstanders van de doodstraf ook tegen het (ook nog zinloos!) doden van sommige dieren zijn.