zondag 19 november 2006

Wie herinnert zich Ethiopië nog? [gastkolom]

Sommigen van u zullen zeggen: Dat herinner ik me nog, wat wil je hiermee? Misschien vindt u dat ik deze week een vreemde titel heb gebruikt, maar die zal ik u nu uitleggen. Enkele dagen geleden sprak ik met enkele vrienden en een hunner herinnerde zich nog hoe zijn ouders, toen hij klein was, tegen hem zeiden: "Alles opeten, want er zijn veel mensen in Afrika die van honger sterven. Kijk maar eens naar de negertjes in Ethiopië." En deze vriend vertelde me dat hij zich de foto's nog perfect herinnerde van magere, broodmagere kinderen met opgeblazen buikjes en grote hoofden, omzwermd door vliegen en muggen, zodat het leek alsof die het weinige leven dat er nog in zat uit hen zogen.

Welnu, beste lezers, iedereen van rond de dertig (en wie ouder is nog meer) herinnert zich deze beelden nog waarover ik het heb. De vraag luidt nu: Waar is Ethiopië tegenwoordig gebleven? Sterven daar geen kinderen meer van honger en dorst?

Treurig genoeg, nog steeds. Zowel in Afrika als in het grootste deel van Afrika. Zo hebben bijvoorbeeld in Ethiopië de recente overstromingen ervoor gezorgd dat de rivieren buiten hun oever traden, waardoor honderden woningen verwoest werden, waardoor de wegen wegspoelden en duizenden hun dorpjes moesten verlaten. Maar... hebt u daar iets over gehoord of gelezen? Wie maakte daar melding van? Maar weinig, heel weinig bladen.

Waar ik hiermee naar verwijs is dat we zogenaamd, in de 21e eeuw, in de eeuw van de informatie leven: we beschikken over honderden TV-kanalen, radio in verschillende talen, we hebben Internet en breedband en we zijn, hoe je het ook bekijkt, overgeïnformeerd met berichten uit elke willekeurige hoek van de planeet. En wat krijgen we in ruil voor al deze technologische vooruitgang? Heel simpel: wat niet op de televisie te zien is of wat we op het Internet of op de radio (voor die kleine groep mensen die nog naar het nieuws op de radio luisteren) niet horen, bestaat niet; wat overigens niet wil zeggen dat er in werkelijkheid niets gebeurt.

Misschien herinneren velen uwer zich met een beetje moeite nog een verhaal (wij kregen het te horen bij Wetenschapsfilosofie) over een boom die midden in een enorm bos omviel, terwijl er niemand was die hoorde hoe hij viel. De vraag was dan: Is deze boom werkelijk omgevallen? Als niemand hem heeft zien omvallen, als niemand de enorme klap gehoord heeft waarmee hij op de grond viel, is hij dan omgevallen? Wie zou met stelligheid kunnen bevestigen dat hij omgevallen is? En daarop kwamen dan allerlei verschillende antwoorden.

Hetzelfde gebeurt met het nieuws dat niet verteld wordt, met de plaatsen waar geen correspondenten zitten die ons vertellen wat daar aan de hand is. Hetzelfde als in Ethiopië is gebeurd in Rwanda, Burundi, Burkina Faso, in Ghana... gaan daar nog steeds mensen dood van de honger? Wat zou u antwoorden?

Ik weet dat het elke dag meer kost (niet in geld, maar wel in tijd) om goed en volledig geïnformeerd te worden door de officiële bronnen, maar het is zó noodzakelijk. Het is nodig, zoals ons vroeger verteld werd, om een krant en zijn tegenpool te lezen, een radiozender te beluisteren en een andere met een volledig tegengestelde insteek; we moeten ons in blogs verdiepen en de meningen van anderen uitpluizen, ontdekken op welke grondfeiten zij zich baseren. Ik zeg niet dat we afstand moeten nemen van de traditionele informatiebronnen. Ik zeg alleen dat het voor degenen die zich niet tevreden stellen met alleen het tot onverdachte extremen overheersende informatieve bilateralisme Noord-Amerika/Europa (zoals het bijvoorbeeld lijkt dat het huwelijk van Tom Cruise belangrijker is dan de hongersnood in India), goed en zelfs noodzakelijk is zich in kleinschaligere informatie-kanalen te verdiepen.

Het is mogelijk dat, wanneer iedereen die belang hecht aan informatie zich niet door de informatieve multinationals laat zeggen wat er elke dag in de wereld belangrijk is, het niet zo ver komt dat we ons en elkaar op zekere dag verbaasd afvragen wat er gebeurd is met dat kleine plekje op de wereld (bijvoorbeeld Albanië), waarover ooit gesproken werd en waarover we later nooit meer iets hoorden. Misschien ontdekken we dan verwonderd dat er honderden landen zijn die niemand zich lijkt te herinneren. Misschien kunnen we na die ontdekking bedenken dat dat komt omdat er in die landen geen aardolie zit. Misschien bedenken we daarna nog meer dingen. Misschien, alleen maar misschien, is dit juist wat sommigen niet willen wat we doen...

©2006 by Cristina Caramés Espada, columnist bij de Diario de Ferrol; vertaald en gepubliceerd met toestemming van de schrijfster.

Geen opmerkingen: