donderdag 12 februari 2009

Over 'oprotpremies' en journalistieke zorgvuldigheid

Vandaag wijdt Trouw een, ongetwijfeld goedbedoeld, artikel aan arbeidsmigranten en xenofobie, dat mij echter nogal vlug-vlug en slordig bij elkaar geraapt lijkt, althans voor het deel dat op Spanje betrekking heeft, het gedeelte over de situatie in Groot Brittannië heb ik niet nader bekeken.

Voor het Spaanse deel wordt vermoedelijk (Ik kan althans bij dit Instituut geen andere relevante publicatie vinden) "geciteerd" uit het rapport Migration and the Economic Downturn: What to Expect in the European Union van Demetrios G. Papademetriou, Madeleine Sumption en Will Sommerville van het Migration Policy Institute in Washington, ofschoon Trouw alleen Sumption noemt.

Volgens het artikel in Trouw belooft de Spaanse overheid een remigratie-uitkering van 40.000 dollar aan immigranten die terugkeren naar hun landen van herkomst. Ze moeten dan hun werkvergunning inleveren en mogen in ieder geval de eerste drie jaar niet terugkeren. Volgens Sumption (aldus nog steeds Trouw) zijn slechts 1400 immigranten hierop ingegaan.

Op de website van het INEM, de Spaanse instantie die deze uitkering voor 'vrijwillige terugkeer' (retorno voluntario) moet uitkeren, wordt helemaal geen bedrag genoemd, en dat kan ook niet, want de regeling, die op 11 november 2008 in werking is getreden (zie hier het betreffende Koninklijk Besluit N° 1800/2008) voorziet in een uitkering (die bestaat uit de opgebouwde waarde van het recht op een werkloosheidsuitkering) in twee delen, 40% in Spanje vóór het vertrek (zodra het recht is toegekend) en de overige 60% in het land van herkomst. Voor de tweede betaling moet de teruggekeerde werknemer zich aldaar melden bij de Spaanse diplomatieke vertegenwoordiging en zijn identiteitskaart voor buitenlanders (een 'werkvergunning' is niet van toepassing) inleveren. (Ziehier een brochure van het INEM met de belangrijkste punten van de regeling).

Het bedrag is ongetwijfeld afkomstig uit een Verenigdestaatse bron (in Spanje wordt immers gewoon met Euro's gerekend) en in de brontekst zal wel gesproken zijn van een "green card", wat voor het gemak dan maar met "werkvergunning" is vertaald.

Verder is er inderdaad eerder gemeld (op 14 januari 2009 door het Spaanse Ministerie van Arbeid en Immigratie) dat er zich 1.400 mensen hadden aangemeld voor deze remigratie-regeling, maar op 3 februari (dus ruim een week vóór het artikel in Trouw) was dat aantal al aangegroeid tot 2.213. (Europa Press, 3 februari 2009)

Overigens is het niet zo -ook al lijkt het artikel van Trouw dit te suggereren- dat de bovengenoemde Spaanse regeling zo uit de lucht is gevallen. Ook eerder, en ruim vóór de huidige economische crisis, bestonden er al regelingen, waarmee geprobeerd werd immigranten te stimuleren naar hun landen van herkomst terug te keren (zie bijv. een artikel in ABC van 16.04.2003).

Trouw
citeert in dit verband nog Henk van Houtum, hoofd van het Nijmegen Centre for Border Research: „Wat Spanje doet heet social dumping. Het is moreel onverantwoordelijk en het legt de schuld bij de verkeerde personen. Migranten zijn niet de schuld van de economische crisis.”

Ik ben wel benieuwd hoe Van Houtum denkt over de Nederlandse remigratie-regeling, die voor veel vertrekkende buitenlanders heel wat kariger is. Afhankelijk van hun situatie krijgen ze een vergoeding voor verhuiskosten en een bedrag voor hun levensonderhoud in de eerste twee maanden na hun terugkeer. Of, wanneer ze aan verdere voorwaarden voldoen, krijgen ze recht op een vergoeding voor de verhuiskosten en een maandelijkse uitkering, die in principe levenslang is. (Zie de betreffende brochure van de Sociale Verzekeringsbank.)

Terwijl de Spaanse regeling voorziet in de mogelijkheid van terugkeer naar Spanje, is dit in Nederland alleen mogelijk tijdens het eerste jaar nadat Nederland verlaten is. Op een later tijdstip bevindt de remigrant zich -ten opzichte van het recht om in Nederland te verblijven- in dezelfde positie als elke willekeurige andere buitenlander.

In Spanje daarentegen kan iedereen die een tijdelijke of permanente verblijfsvergunning had vóór zijn vertrek naar het land van herkomst na de periode van drie jaar het recht op verblijf in Spanje hervatten.

Ik denk dus dat Nederland heel wat asocialer dumpt dan Spanje.

En ook Van Houtum's opmerking over morele onverantwoordelijkheid geldt uiteraard niet alleen voor immigranten, maar voor alle werknemers die de dupe zijn van de huidige economische crisis. De werknemers zijn niet de schuld van de economische crisis. Dat zijn de bankiers, de multinationals en de regeringen van de kapitalistische landen. Desondanks zijn die niet de dupe van hun uitbuitingspraktijken. Dát noem ik nog eens 'moreel onverantwoordelijk'!

Geen opmerkingen: